Gips szpachlowy. Czym jest i do czego służy?

Gips szpachlowy jest to specjalna mieszanka gipsowa, która została przystosowana do szpachlowania. Oznacza to, że do gipsu dodane są różnego rodzaju dodatki, które przede wszystkim opóźniają czas wiązania gipsu, poprawiają jego przyczepność, oraz powodują, że chłonne podłoże nie wyciąga wody z zaprawy zbyt szybko. Takie zjawisko spowodowałoby bardzo niski komfort pracy zaprawą, a nawet niepoprawne wiązanie spoiwa gipsowego i co za tym idzie, niską wytrzymałość mechaniczną.

Gips szpachlowy jest dzisiaj wykorzystywany przede wszystkim do łączenia płyt gipsowo-kartonowych, wypełniania wszelkich łączeń np. w prefabrykatach kasetonach sufitowych, naprawy pęknięć oraz uzupełniania dziur. Tradycyjnie gips szpachlowy był także, wykorzystywany do wykonywania tynków i gładzi, natomiast dzisiejsza szeroka gama wyrobów budowlanych oferuje materiały specjalnie do tego przeznaczone o przystosowanych parametrach i technologii pracy, takie jak gładzie gipsowe i gotowe, czy tynki gipsowe. Pomimo, że cały czas spora grupa wykonawców wykonuje pierwsze warstwy gładzi gipsami szpachlowymi nie zalecamy takiej technologii pracy. Może to prowadzić do znacznej różnicy w twardości warstw i powodować nierówne wycieranie się podczas szlifowania. Twardszy gips szpachlowy, będzie wycierał się wolniej niż bardziej miękka gładź, na przykład taka przystosowana do ręcznego szlifowania.

Gipsy szpachlowe można stosować na wszystkie tradycyjne podłoża budowlane takie jak mury z cegły, pustaków ceramicznych, bloczków betonowych i gazobetonowych. Wszelkiego rodzaju tynki gipsowe i cementowe, wcześniej położone gipsy szpachlowe i gładzie tynkowe. 

Podłoże pod gips nie powinno być zbyt chłonne, a więc dobrze jest je zagruntować. Na pewno trzeba je odpylić i odtłuścić, ponieważ zapylenie i zatłuszczenia najbardziej obniżają przyczepność gipsu.

Technologia pracy gipsem szpachlowym jest stosunkowo prosta i podobna do wszystkich wyrobów gipsowych. Po pierwsze trzeba przygotować zaprawę powoli wsypując gips do wody. Działanie takie skutkuje większą łatwością w rozmieszaniu jednolitej zaprawy pozbawionej grudek. Następnie mamy w zależności od konkretnego wyrobu około 60 minut na zużycie zaprawy. Po takim czasie zaprawa zacznie gęstnieć i twardnieć. Zgęstniałej zaprawy nie należy przywracać do rzadkiej konsystencji poprzez rozrobienie z wodą. Takie działanie niszczy wytrzymałość spoiwa gipsowego i może doprowadzić do całkowitego spękania i obsypywania się gipsu po stwardnieniu i wyschnięciu. Czasami producent pozwala na to aby zgęstniałą zaprawę jednokrotnie przemieszać w celu przywrócenia komfortowej konsystencji. Twardy i suchy gips można obrabiać za pomocą narzędzi do szlifowania – gąbek i siatek ściernych, oraz tak zwanej żyrafy. Należy jednak pamiętać, że bardziej wytrzymałe gipsy potrafią być bardzo twarde i szlifowanie ręczne może okazać się bardzo trudne.

Jednym z popularniejszych zastosowań gipsu szpachlowego jest wykonywanie łączeń płyt gipsowo kartonowych w tak zwanych systemach suchej zabudowy. Czyli w konstrukcjach z profili z giętej blachy oraz płyt g-k. Zważając na to, że konstrukcje suchej zabudowy są relatywnie lekkie i wiotkie, poddaję się one różnym naprężeniom, na przykład związanym z użytkowaniem. Powoduje to że łączenia płyt, są narażone na spękania. Z tego powodu, aby uniknąć takich nieprzyjemności łączenia takie wykonuje się w kilku następujących krokach.

Nałożenie kolejnej warstwy gipsu szpachlowego dla wyrównania i pokrycia taśmy.

Gładzenie powierzchni. Na szerokość około metra przykrywając spoinę lub po całej powierzchni.

Do łączeń razem z gipsem szpachlowym wykorzystuje się specjalnie do tego przeznaczone taśmy papierowe, flizelinowe lub siatkowe. Różnie materiały najlepiej współpracują z różnymi taśmami, więc trzeba się stosować do zaleceń producentów, ale ogólnie najczęściej przy użyciu gipsu szpachlowego najlepsze wytrzymałości daje taśma papierowa, a najgorsze siatka. 

Na rynku dostępne są również gipsy szpachlowe do łączenia płyt bez użycia taśmy. Oznacza to, że spełniają wymogi wytrzymałości postawione przez unijne i polskie normy, mimo braku taśmy. Często są to połączenia mocniejsze niż przy użyciu innych gipsów w połączeniu z taśmą. Nie mniej jednak takie wyroby przeznaczone do beztaśmowego łączenia w przypadku użycia taśmy zbrojącej zazwyczaj zapewniają jeszcze większą wytrzymałość, jeśli producent nie zaleca inaczej.

Nowoczesna oferta materiałów budowlanych zawiera gotowe masy szpachlowe, które mogą w wielu zastosowaniach zastąpić gips szpachlowy. Zalecamy wykorzystanie gotowej masy przede wszystkim w takich pracach jak łączenia płyt g-k czy zatapianie narożników aluminiowych. Żeby jednak z sukcesem zastosować masę gotową zamiast gipsu szpachlowego warto rozumieć istotne różnice w procesie wiązania. 

Gips wiąże w procesie chemicznym w kontakcie z wodą. Oznacza to, że zaprawa po rozrobieniu z wodą i nałożeniu na ścianę zwiąże, czyli stwardnieje na całej grubości  tak samo. Dlatego produkty gipsowe dobrze nadają się do wypełniania dużych ubytków i grubowarstwowego szpachlowania (powyżej 5 mm).

Gotowe masy szpachlowe wiążą podczas wysychania. Oznacza to, że nie będą twarde dopóki całość masy nie wyschnie. Przy bardzo dużych grubościach masa może wysychać nawet kilka albo kilkanaście dni, dlatego nie jest dobrym materiałem do uzupełnienia dużych dziur. Jednak przy takich zastosowaniach jak łączenia płyt czy zatapianie narożników aluminiowych masa zazwyczaj jest już w pełni sucha na następny dzień!

Z naszej oferty polecamy wyjątkowo mocną masę szpachlową ŚMIG C-50. Jej wytrzymałość nawet bez użycia taśmy, przewyższa znacznie powszechnie dostępne na rynku gipsy szpachlowe. Świetnie sprawdzi się do łączenia płyt, zatapiania narożników i naprawy pęknięć.