Czy muszę gładzić tynk? Malowanie tynków bez gładzi, kiedy warto?

Na początek musimy sobie jasno odpowiedzieć na podstawowe pytania. Czy malowanie gołych tynków, bez gładzi nie doprowadzi do odchodzenia farby płatami? Nie spowoduje szybkiego niszczenia i kruszenia tynków? Czy dom bez gładzi nie straci na bezpieczeństwie i zdrowym klimacie? I czy nieskorzystanie  z gładzi nie jest naruszeniem prawa budowlanego?!

Jeśli zatem kwestie estetyczne i funkcjonalne, to jakie? Zależeć to będzie od tego, jak mamy wykonane tynki przed malowaniem lub przed gładzeniem. 

Na potrzeby czytelnego przekazu ograniczymy się jedynie do dwóch skrajnych sytuacji, choć w rzeczywistości zapewne można wyobrazić sobie całe kolorowe spektrum tego, co się może wydarzyć pomiędzy nimi.

Pierwsza, tańsza, to sytuacja kiedy mamy tynki jedynie wyrównane i zaciągnięte łatą tynkarską. A więc ściana nie ma żadnych krzywizn ani odchyleń od pionu, a jej chropowata i szorstka powierzchnia, tworzy nieregularne “wzory” na ścianie, które są wynikiem przypadkowych ruchów ręki artysty - tynkarza, dzierżącego w dłoni łatę tynkarską. Wierzcie lub nie, ale zaciągnięcie ściany dwumetrową łatą na równo jest nie lada sztuką.

Rzeczywiście po malowaniu, ściana może być mniej szorstka w dotyku. Farba zaokrągli krawędzie ziaren tynku i powierzchnia będzie mniej drapać. Natomiast cała chropowatość będzie widoczna dokładnie tak samo, jak przed malowaniem, jedynie w innym kolorze.

W tej sytuacji po malowaniu otrzymujemy ścianę po której bezdyskusyjnie widać, że nie była wykończona gładzią i że malowany był bezpośrednio tynk. Czy to źle? Zależy czego oczekujemy. Fakt, jesteśmy przyzwyczajeni, że wyznacznikiem wysokiego standardu wykończenia są gładkie ściany, natomiast jeśli ktoś nie ma takich oczekiwań, to może łamać standardy w ten sposób.

Natomiast jeśli nie czujemy się w tym pewni, to zastosujmy gładź albo pozostawmy wybór projektantom wnętrz. Takie decyzje projektowe to nieodłączny element ich pracy i mają do tego wyczucie i doświadczenie.

Jeśli chodzi natomiast o funkcjonalność, to nie ma co zaklinać rzeczywistości,  chropowata powierzchnia brudzi się znacznie łatwiej i szybciej. Co więcej, dobrej jakości farby przyzwyczaiły nas do tego, że pomalowaną ścianę można po prostu wyszorować gąbką, a chropowate ściany zwyczajnie o wiele trudniej domyć.

Druga sytuacja, wymagająca większych nakładów pracy tynkarza to taka, w której tynki są wygładzane podczas prac tynkarskich technologią mleczka gipsowego. Oznacza to, że tynkarze po zaciągnięciu tynków łatami, powierzchnię wstępnie związanego tynku pryskają obficie wodą, zacierają gąbkami i wytworzone w ten sposób mleczko wygładzają szpachlami.

Co to oznacza w praktyce? Jeśli zdecydujemy się malować ściany bez gładzi na ścianach i sufitach będą miejsca, w których widać delikatnie wystające grubsze ziarno tynku, lub niewielkie ślady po narzędziach, których nie dało się zeszlifować. Czy to źle? To zależy od tego czego oczekujemy. Jeśli chcemy, żeby wszystko było zrobione idealnie, to zdecydowanie lepiej jest wykończyć taką ścianę dodatkowo gładzią. Metoda szlifowania i wprawny wykonawca, zapewnią, że każdy kawałek ściany będzie idealnie gładki i jednolity w wyglądzie nawet pod światło. Jeśli chcemy trochę zaoszczędzić na gładzi, a taki efekt nas zadowala, można z gładzi zrezygnować. Pamiętajmy jednak, że już taki sposób wykonania tynków na pewno jest droższy i nie każdy tynkarz się tego zadania podejmie.

To trochę tak jak z samochodami. Wyłożyć więcej gotówki i mieć samochód nówka sztuka, prosto z salonu? Czy zachować trochę kasy w kieszeni i kupić młody, dobry samochód, ale taki, że jak się przyjrzeć to lakier już się troszkę miejscami zmatowił? Spotkałem zarówno osoby, które zdecydowały się nie gładzić tynków i były zadowolone, mówiły mi “jak dla nas wygląda super”, jak i takie, które żałowały tego wyboru i powiedziały “kurczę, to jednak widać, szkoda, że nie zrobiłem tych gładzi”.

Podsumowując można powiedzieć, że z technicznego punktu widzenia pominięcie etapu gładzenia tynku jest bezpieczne, natomiast ma wady funkcjonalne i estetyczne. Jeśli tynki są wyjątkowo gładkie, to gra się toczy o subtelny szczegół robiący różnicę pomiędzy dobrze, a idealnie. Jeśli nie są idealnie gładkie lub całkiem chropowate to już decydujemy się na zupełnie inny wygląd ściany i lepiej być co do tego przekonanym.