Co to jest szpachlowanie Q1, Q2, Q3 i Q4?

Płyty gipsowo-kartonowe są obecnie rozwiązaniem często wykorzystywanym w wykańczaniu wnętrz. Jest to stosunkowo łatwe i tanie rozwiązanie na wszelkiego rodzaju ścianki działowe, sufity podwieszane, zabudowy instalacji czy półki wpuszczone w ścianę. Dlatego też cieszy się tak dużą popularnością. Jak wiadomo do uzyskania jednolitej powierzchni niezbędne jest połączenie krawędzi płyt g-k, zazwyczaj przy użyciu gotowej masy szpachlowej albo gipsu szpachlowego oraz siatki, lub taśmy wzmacniającej. Nie wszystkie pomieszczenia i rodzaje wykończeń wymagają łączeń wykonanych na tak zwany “błysk”. Czasami płyty g-k zostają wykończone w sposób niewymagający idealnie gładkiej powierzchni spoiny, bądź kwestie estetyczne nie są aż tak istotne, np. w pomieszczeniach gospodarczych.

Dla ułatwienia określenia zakresu prac przy szpachlowaniu płyt g-k wyszczególnione zostały 4 poziomy, które już na starcie wyznaczają zakres obróbki suchej zabudowy. W zależności od planowanego wykończenia szpachlowanie łączeń można zakończyć na wybranym poziomie. System oparty na nazewnictwie poziomów Q1, Q2, Q3 i Q4 pochodzi od niemieckiego słowa ,,Qualität”, które oznacza jakość. Czyli określamy jakość wykonania łączenia w standardzie 1, 2, 3 lub 4. System ten jest niezwykle przydatny przy przygotowaniu wycen, obliczaniu zużycia materiałów, a także przy doborze odpowiedniej chemii budowlanej. Postaramy się wyjaśnić czym poszczególne etapy prac się od siebie różnią i mamy nadzieję, że rozwiejemy tym, wątpliwości w kwestii doboru technologii pracy i materiałów.

Najbardziej podstawowy standard to szpachlowanie Q1 – szpachlowanie ograniczające się do wykonania spoinowania oraz do szpachlowania miejsc, w których znajdują się wkręty montażowe w płytach g-k. Spoinowanie w przypadku standardu Q1 polega na wypełnieniu szczelin między płytami g-k gotową masą szpachlową lub gipsem szpachlowym z wtapianiem taśmy zbrojącej w łączenia oraz przykryciu tej taśmy cienką warstwą masy szpachlowej. Szpachlowanie Q1 obejmuje zarówno fabryczne łączenia płyt g-k, jak i ręcznie fazowane krawędzie. Należy pamiętać, że produkt do spoinowania płyt g-k musi mieć większą wytrzymałość mechaniczną niż zwykła gładź, co za tym idzie w opisie takiego produktu powinna znaleźć się informacja, że służy do łączenia płyt g-k lub do szpachlowania Q1. W przypadku wykończenia Q1 kwestie estetyczne nie mają znaczenia, spoiny mają zapewniać odpowiednią wytrzymałość oraz izolację akustyczną. Warto pamiętać, że w tym przypadku, przy samym malowaniu łączenia będą wyraźnie widoczne. Standard Q1 stosuje się np. pod glazurę lub tynki strukturalne, ale także na ściany w pomieszczeniach technicznych o niskim standardzie wykończenia.

Szpachlowanie Q2 to szpachlowanie łączeń Q1 pokryte dodatkową cienką warstwą w pasie o trochę większej szerokości, co częściowo niweluje nierówności. Etap szpachlowania Q2 można wykonać zarówno masą i gipsem przeznaczonym do łączenia płyt jak i zwykłą gładzią.

Ten etap szpachlowania już nie odpowiada za wytrzymałość mechaniczną spoiny. Szpachlowanie standardowe Q2 stosuje się np. na ścianach dedykowanych pod grube tapety lub tynk strukturalny. Po samym malowaniu łączenia mogą pozostać częściowo widoczne.

Standard Q3 polega na szerszym szpachlowaniu spoin, mającym na celu zerowanie powierzchni łączenia z płytą. Pas masy szpachlowej nakładanej na łączenie w standardzie Q3 powinien mieć szerokość około 30-60 cm. Dodatkowo w tym standardzie dobrze jest pokryć całą płytę cieniutką warstwą gładzi, nakładanej ,,na ostro” co zminimalizuje różnice w połysku powłoki malarskiej.

Przy szpachlowaniu w standardzie Q3 zazwyczaj używamy gładzi szpachlowej, ponieważ konieczne jest wykończenie powierzchni poprzez szlifowanie w celu zgubienia przejścia między gładzią a płytą. Szpachlowanie w standardzie Q3 dedykowane jest np. pod cienkie tapety o niskim połysku lub pod malowanie farbami matowymi i strukturalnymi.

Q4 to najwyższy standard wykończenia zabudowy z płyt gipsowo-kartonowych. Polega na szpachlowaniu całej powierzchni płyt g-k gładzią, oraz zeszlifowaniu nierówności. Zalecana grubość warstwy to 1-2 mm. Podobnie jak w przypadku Q3 szpachlowanie wykonuje się zazwyczaj przy pomocy gładzi szpachlowej.

Wyszlifowana i odpylona powierzchnia, powinna mieć idealnie gładką fakturę. Poziom Q4 ma na celu zapewnienie, że miejsca łączeń nie będą widoczne nawet pod światło przy farbach i tapetach o wyższym połysku i to właśnie z myślą o takim wykończeniu jest wybierany.

Dla zapewnienia trwałości i jakości wykonanych spoin trzeba pamiętać o doborze odpowiedniej chemii budowlanej. Do Etapu Q1 czyli wypełniania połączeń wykorzystujemy produkty o większej wytrzymałości mechanicznej czasami nazywane masami konstrukcyjnymi. Należą do tej grupy zarówno gotowe masy szpachlowe takie jak ŚMIG C-50 i ŚMIG A-2 oraz produkty sypkie takie jak gips szpachlowy ŚMIG D-4 i Megaron Gs-10.

Do wykonania etapów Q3 i Q4 dla ułatwienia pracy warto wybrać produkty bardziej podatne na szlifowanie. Do tego celu dobrze sprawdzą się gotowe gładzie takie jak ŚMIG A-2 i ŚMIG A-11 lub sypkie takie jak Megaron Finisz i Super Finisz.

Etap Q2 natomiast nie ma ani wymagań wytrzymałościowych ani nie jest szlifowany, więc może być wykonany zarówno jedną jak i drugą grupą produktów.